Giải bài 11 sinh 12: Liên kết gen và hoán vị gen
Trên thực tế, cơ thể có tới hàng triệu gen. Do vậy, các NST chứa nhiều gen khác nhau. Hiện tượng đó gọi là liên kết gen. Vậy liên kết gen tạo nên quy luật di truyền có đặc điểm gì? làm thế nào để nhận biết các gen liên kết với nhau?
A. Lý thuyết
I. Liên kết gen
Mỗi NST gồm một phân tử ADN. Trên một phân tử chứa nhiều gen, mỗi gen chiếm một vị trí xác định trên ADN (locut)
--> các gen trên một NST di truyền cùng nhau tạo thành nhóm gen liên kết.
Số nhóm gen liên kết = số lượng NST trong bộ đơn bội (n).
II. Hoán vị gen
1. Thí nghiệm của Moocgan và hiện tượng hoán vị gen
- Thí nghiệm:
P (t/c): Xám, dài x đen, cụt
F1: 100% xám, dài
F1 lại phân tích
Fa: 965 xám, dài : 944 đen, cụt : 206 xám, cụt : 185 đen, dài
=> không đúng với QLPLĐL (tỉ lệ là 1 : 1: 1: 1)
2. Cơ sở tế bào học của hiện tương hoán vị gen
Trong kì đầu giảm phân I hình thành giao tử, 2 NST trong cặp tương đồng xảy ra tiếp hợp và trao đổi chéo tạo ra hoán vị gen.
Tần số hoán vị gen (f%) = ∑ tỷ lệ giao tử hoán vị.
Tần số hoán vị gen (f%) ≤ 50%)
Các gen càng gần nhau trên NST thì f % càng nhỏ và ngược lại f % càng lớn.
III. Ý nghĩa của hiện tượng liên kết gen và hoán vị gen
1. Ý nghĩa của hiện tương liên kết gen
Các gen trên cùng 1 NST luôn di truyền cùng nhau. Trong tự nhiên nhiều gen khác nhau giúp sinh vật thích nghi với môi trường có thể được tập hợp trên cùng NST giúp duy trì sự ổn định của loài.
Trong chọn giống có thể gây đột biến chuyển đoạn, chuyển những gen có lợi vào cùng 1 NST tạo ra các giống có các đặc điểm mong muốn.
2. Ý nghĩa của hiện tượng hoán vị gen
Hiện tượng hoán vị gen tạo ra nhiều loại giao tử là cơ sở hình thành nhiều tổ hợp gen mới
--> Tạo nguồn nguyên liệu biến dị di truyền cho quá trình tiến hoá và công tác chọn giống.
Căn cứ vào tần số hoán vị gen để xác định trình tự các gen trên NST (xây dựng được bản đồ gen).
Bản đồ di truyền giúp dự đoán tần số tổ hợp gen mới trong các phép lai, có ý nghĩa trong công tác chọn giống và nghiên cứu khoa học: giảm thời gian kết đôi giao phối.
B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI
Kiến thức thú vị
Câu 1: Làm thế nào có thể phát hiện được 2 gen nào đó liên kết hay phân li độc lập?
Câu 2: Có thể dùng những phép lai nào để xác định khoảng cách giữa 2 gen trên NST? Phép lai nào hay được dùng hơn? Vì sao?
Câu 3: Ruồi giấm có 4 cặp NST. Vậy ta có thể phát hiện được tối đa là bao nhiêu nhóm gen liên kết?
Câu 4: Làm thế nào có thể chứng minh được 2 gen có khoảng cách bằng 50 cM lại cùng nằm trên một NST?
=> Trắc nghiệm sinh học 12 bài 11: Liên kết gen và hoán vị gen (P2)
Xem thêm bài viết khác
- Trong phép lai giữa hai cá thể có kiểu gen sau đây:
- Hãy sưu tập các hình ảnh về các đặc điểm thích nghi và giải thích đặc điểm đó đem lại giá trị thích nghi như thế nào đối với sinh vật đó Sinh học 12 trang 122
- Những đặc điểm thích nghi nào đã giúp con người có được khả năng tiến hoá văn hoá?
- Các gen di truyền liên kết với giới tính có thế đạt được trạng thái cân bằng Hacđi-Vanbec hay không nếu tần số alen ở 2 giới là khác nhau? Giải thích.
- Thế nào là điều hòa hoạt động gen?
- Muốn nghiên cứu mức phản ứng của một kiểu gen nào đó ở động vật ta cần phải làm gì?
- Giải bài 14 sinh 12: Thực hành lai giống
- Nêu một số cơ chế phát sinh đôt biến gen
- Vai trò của gen điều hòa?
- Giải bài 2 sinh 12: Phiên mã và dịch mã
- Vì sao nói: Trong tự nhiên, quần thể sinh vật xu hướng điều chỉnh số lượng cá thể của mình ở mức cân bằng?
- Thế nào là giới hạn sinh thái? Láy ví dụ minh họa về giới hạn sinh thái của sinh vật.