Giải Bài 29 sinh 11: Điện thế hoạt động và sự lan truyền xung thần kinh

Mọi tế bào trong cơ thể đều có khả năng hứng phấn. Hứng phấn là sự biến đổi lí hóa xảy ra trong tế bào khi bị kích thích. Một chỉ số quan trọng để đánh giá tế bào, mô hưng phấn hay không hứng phấn là điện tế bào. Điện tế bào bao gồm điện thế nghỉ và điện thế hoạt động. Sau đây, KhoaHoc tóm tắt kiến thức trọng tâm và hướng dẫn giải các câu hỏi trong bài 29.

A. Lý thuyết

I. Điện thế hoạt động

1. Đồ thị điện thế hoạt động

• Khi tế bào thần kinh bị kích thích => điện thế nghỉ biến đổi biến đổi thành điện thế hoạt động
• Điện thế hoạt động gồm 3 giai đoạn:
• Mất phân cực (khử cực)
• Đảo cực
• Tái phân cực

2. Cơ chế hình thành điện thế hoạt động

• Khi bị kích thích, màng tế bào trở nên tăng tính thấm với iôn Na+ (cổng Na+ mở) => Na+ từ ngoài màng vào trong tế bào => gây mất phân cực và đảo cực (bên trong tế bào trở nên tích điện dương)
• Tính thấm của màng tế bào với iôn Na+ chỉ duy trì trong 1 thời gian ngắn rồi giảm xuống => cổng K mở rộng hơn, còn cổng Na đóng lại => K+ từ trong tế bào ra ngoài dấn đến tái phân cực

II. Lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh

• Điện thế hoạt động khi xuất hiện => gọi là xung thần kinh hay xung điện
• Xung thần kinh khi xuất hiện ở nơi bị kích thíc sẽ lan truyền theo chiều dọc sơi thần kinh

1. Lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh không có bao mielin

• Xung thần kinh lan truyền liên tục từ vùng này sang vùng khác kế bên
• Do mất phân cực, đảo cực, tái phân cực => liên tiếp hết vùng này sang vùng khác trên sợi thần kinh
• Tốc độ lan truyền xung thần kinh nhỏ

2. Lan truyền xung thần kinh trên sợi thần kinh có bao mielin

• Một số sơi thần kinh có bao miêlin bao quanh => bao bọc không liên tục mà ngắt quãng tạo thành các eo Ranvie. Màng miêlin có tính cách điện
• Xung thần kinh lan truyền theo cách nhảy cóc từ eo Ranvie này sang eo Ranvie khác
• Tốc độ lan truyền của xung thần kinh trên sợi có miêlin nhanh hơn không có sợi miêlin