Bài 33: Đặc điểm sông ngòi Việt Nam
Sông ngòi, kênh rạch, ao hồ …là những hình ảnh rất quen thuộc đối với chúng ta. Dòng nước khi vơi, khi đầy theo sát mùa khô, mùa mưa và mang lại cho ta bao nguồn lợi lớn. Song nhiều khi lũ lụt cũng gây ra những tai họa khủng khiếp cướp đi tính mạng và của cải của con người.
A. Kiến thức trọng tâm
1. Đặc điểm chung
a. Nước ta có mạng lưới sông ngòi dày đặc, phân bố rộng khắp trên cả nước.
- Nước ta có 2360 sông dài > 10km.
- 93% các sông nhỏ và ngắn.
- Các sông lớn: sông Hồng, sông Mê Công…
b. Sông ngòi nước ta chảy theo hai hướng chính là Tây Bắc – Đông Nam và hướng vòng cung
- Hướng TB –ĐN: sông Đà, sông Hồng, sông Mã…
- Hướng vòng cung: Sông Lô, sông Gâm, sông Cầu…
c. Sông ngòi nước ta có hai mùa nước: Mùa lũ và mùa cạn khác nhau rõ rệt.
- Mùa lũ chiếm tới 70 – 80% lượng nước cả năm nên dễ gây ra lũ lụt.
d. Sông ngòi nước ta có hàm lượng phù sa lớn
- Sông ngòi vận chuyển tới 839 tỉ m3 nước hàng trăm triệu tấn phù sa.
- Hàm lượng phù sa lớn, 200 triệu tấn/năm.
2. Khai thác kinh tế và bảo vệ sự trong sạch của các dòng sông.
a. giá trị của sông ngòi
- Thủy lợi, cung cấp nước sinh hoạt
- Thủy điện
- Nuôi trồng, đánh bắt thủy sản
- Giao thông
- Du lịch
- Khai thác vật liệu xây dựng
b. sông ngòi nước ta đang bị ô nhiễm
- Nguyên nhân:
- Chặt phá rừng đầu nguồn
- Chất thải công nghiệp, chất thải sinh hoạt
- Đánh bắt thủy sản bằng hóa chất, điện
- Vật liệu chìm làm cản trở dòng chảy tự nhiên…
- Hậu quả:
- Chết ngạt các sinh vật
- Thiếu nước sạch cho sản xuất và sinh hoạt.
- Biện pháp:
- Bảo vệ rừng đầu nguồn
- Xử lí chất thải, khai thác hợp lí các nguồn lợi từ sông…
B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI
Kiến thức thú vị
Câu 1: Vì sao nước ta có rất nhiều sông suối, song phần lớn lại là các sông nhỏ, ngắn và dốc.
Câu 2: Dựa trên hình 33.1, em hãy sắp xếp các sông lớn theo hai hướng kể trên.
Câu 3: Dựa vào bảng 33.1 và cho biết mùa lũ trên các lưu vực sông có trùng nhau không và giải thích vì sao có sự khác biệt ấy.
Câu 4: Nhân dân ta đã tiến hành những biện pháp nào để khai thác các nguồn lợi và hạn chế tác hại của lũ lụt.
Câu 5: Vì sao nước ta lại có hai mùa nước khác nhau rõ rệt?
Câu 6: Có những nguyên nhân nào làm cho nước sông bị ô nhiễm? Liên hệ ở địa phương em.
Câu 7: Vẽ biểu đồ phân bố dòng chảy trong năm tại trạm Sơn Tây (sông Hồng) theo bảng hàm lượng bình quân tháng (m3/s)(Trang 120 sgk)
Xem thêm bài viết khác
- Dựa vào hình 3.1, hãy cho biết sự thay đổi cảnh quan tự nhiên từ tây sang đông theo vĩ tuyến 40oB và giải thích tại sao lại có sự thay đổi như vậy?
- Quan sát bình 8.1, cho biết: Các nước thuộc khu vực Đông Á, Dông Nam Á và Nam Á có các loại cây trồng, vật nuôi chủ yếu nào? Giải thích?
- Quan sát hình 19.3, 19.4 và 19.5, cho biết nội lực còn tạo ra hiện tượng gì? Nêu một số ảnh hưởng của chúng tới đời sống con người?
- Dựa vào bảng số liệu sau đây, em hãy cho biết: Những nước nào khai thác than và dầu mỏ nhiều nhất?
- Quan sát hình 10.2 kết hợp với kiến thức đã học em hãy cho biết khu vực Nam Á chủ yếu nằm trong đới khí hậu nào?
- Đọc các thông tin trong bảng 15.2, hãy thống kê các nước Đông Nam Á theo diện tích từ nhỏ đến lớn, theo dân số từ ít đến nhiều. Việt Nam đứng ở vị trí nào?
- Dựa vào hình 10.2 em có nhận xét gì về sự phân bố mưa ở khu vực Nam Á?
- Bài 8: Tình hình phát triển kinh tế xã hội ở các nước Châu Á Địa lí 8 trang 25
- Bài 42: Miền Tây Bắc và Bắc Trung Bộ
- Hãy nêu các đặc điểm về vị trí địa lí, kích thước của lãnh thổ châu Á và ý nghĩa của chúng đối với khí hậu?
- Dựa vào bảng 16.1, hãy cho biết tình hình tăng trưởng kinh tế của các nước trong giai đoạn 1990 – 1996; 1998 – 2000 và so sánh với mức tăng trưởng bình quân của thế giới
- Quan sát hình 20.1, cho biết mỗi châu lục có những đới khí hậu nào?