Giải bài 15: Thời Bắc thuộc và các cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc
Năm 179 TCN, Âu Lạc bị nhà Triệu xâm chiếm, từ đó đến đầu thế kỉ X, các triều đại phong kiến phương Bắc thay nhau đô hộ nước ta. Chúng có nhiều chính sách khiến xã hội nước ta chuyển biến nhất định. Trước tình hình đó, nhân dân ta không can tâm chịu cảnh đô hộ nên đã đứng lên đấu tranh để bảo vệ độc lập, tự chủ.
A. Kiến thức trọng tâm
I. Chế độ cai trị của các triều đại phong kiến phương Bắc và những chuyển biến trong kinh tế , văn hóa, xã hội Việt Nam.
1. Chế độ cai trị
a. Tổ chức bộ máy cai trị:
- Nước ta bị chia thành các quận, châu, huyện
- Nhà Triệu: 2 quận
- Nhà Hán: 3 quận
- Nhà Đường: Các châu, huyện
=>Sát nhập nước ta vào lãnh thổ Trung Quốc, xóa tên nước ta.
b. Chính sách bóc lột về kinh tế và đồng hóa về văn hóa
- Thi hành chính sách bóc lột và cống nạp nặng nề, cướp ruộng đất, độc quyền về muối và sắt.
- Mở trường dạy chữ Hán và truyền bá Nho giáo vào Việt Nam bắt dân ta thay đổi phong tục. Đưa người Hán ở lẫn với người Việt.
- Áp dụng luật pháp hà khắc, thẳng tay đàn áp các cuộc nổi dậy của nhân dân ta.
2. Những chuyển biến về kinh tế, văn hóa và xã hội
a. Về kinh tế:
- Nông nghiệp: công cụ bằng sắt sử dụng rộng rãi, việc khai hoang …được đẩy mạnh, xây dưng công trình thuỷ lợi → năng suất lúa tăng
- Thủ công nghiệp: Nghề cũ (rèn sắt, khai thác vàng bạc, làm đồ trang sức…) tiếp tục phát triển; nghề mới hình thành như làm giấy, thuỷ tinh
- Nhiều đường giao thông thủy bộ…được hình thành.
=> Kinh tế có phát triển song chậm chạp, không toàn diện do sự bóc lột, kìm hãm của chính quyền đô hộ, nhân dân hết sức khổ cực, lầm than.
b. Về văn hóa, xã hội:
- Tiếp thu những yếu tố tích cực của nền văn hóa của TQ như ngôn ngữ văn tự. Đồng thời biết cải tiến cho phù với Việt Nam.
- Các phong tục tập quán truyền thống của dân tộc vẫn được bảo tồn.
- Mâu thuẫn bao trùm xã hội là mâu thuẫn giữa nhân dân ta với chính quyền đô hộ…Vì vậy, các cuộc đấu tranh giành độc lập đã nổ ra.
B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI
Kiến thức thú vị
Hướng dẫn trả lời câu hỏi giữa bài học
Câu 1: Trang 81 – sgk lịch sử 10
Chính quyền đô hộ truyền bá Nho giáo vào nước ta, bắt nhân dân ta thay đổi phong tục theo người Hán nhằm mục đích gì?
Câu 2: Trang 82 – sgk lịch sử 10
Vì sao người Việt vẫn giữ được tiếng nói, phong tục tập quán của mình?
Hướng dẫn giải các bài tập cuối bài học
Câu 1: Trang 82 – sgk lịch sử 10
Trình bày những chính sách đô hộ của các triều đại phong kiến phương Bắc đối với nhân dân ta?
Câu 2: Trang 82 – sgk lịch sử 10
Mục đích của chính sách đô hộ đó có thực hiện được không? Tại sao?
Câu 3: Trang 82 – sgk lịch sử 10
Hãy cho biết những chuyển biến về các mặt kinh tế, văn hóa, xã hội ở nước ta thời Bắc thuộc. Nguyên nhân của sự chuyển biến đó.
=> Trắc nghiệm lịch sử 10 bài 15: Thời Bắc thuộc và các cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc (P2)
Xem thêm bài viết khác
- Trình bày tóm lược sự phát triển của giáo dục qua các thời Đinh, Tiền Lê, Lý, Trần, Hồ, Lê Sơ?
- Nêu một vài đặc điểm của khởi nghĩa Lam Sơn. So sánh với các cuộc kháng chiến thời Lý, Trần?
- Trình bày nguyên nhân thắng lợi của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn?
- Chính quyền Gia cô banh đã thực hiện biện pháp gì trong cuộc đấu tranh chống thù trong giặc ngoài?
- Tại sao xã hội có giai cấp và nhà nước lại phát triển sớm ở lưu vực các con sông lớn thuộc châu Á và châu Phi?
- Vì sao có sự xuất hiện của phong trào văn hóa Phục Hưng?
- Quốc tế thứ nhất ra đời trong hoàn cảnh nào?
- Cách mạng tư sản Pháp 1789 bùng nổ trong bối cảnh nào?
- Hãy nêu nội dung cơ bản và ý nghĩa lịch sử cơ bản Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản?
- Hãy nêu các ngành kinh tế chính ở khu vực này?
- Những nguyên nhân nào tạo nên sự phát triển nông nghiệp các thế kỉ X – XV?
- Hãy nêu những nét chính về tình hình kinh tế, văn hóa, xã hội của quốc gia Phù Nam.