Soạn văn bài: Ngữ cảnh
Ngữ cảnh có vai trò quan trọng cả với quá trình tạo lập và quá trình lĩnh hội lời nói .KhoaHoc xin tóm tắt những kiến thức cơ bản và hướng dẫn soạn văn chi tiết, dễ hiểu. Xin mời các bạn cùng tham khảo!
A. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
1. Khái niệm
Tìm hiểu câu nói "giờ muộn thê này mà họ chưa ra nhỉ"
- Câu nói đó được nói ở đâu lúc nào? chị Tý người bán nước nói với những người bạn nghèo là chị em Liên, bác Siêu bán phở, gia đình bác xẩm
- Câu nói được nói lúc nào? ở đâu? nói vào buổi tối, tại phố huyện trong lúc chờ khách
- Họ trong câu nói chỉ ai? chỉ mấy người phu gạo, phu xe, mấy chú lính , người thầy Thừa
- Chưa ra theo hướng từ đâu đến đâu? lúc chập tối thấy họ chưa ra theo hướng từ huyện ra phố, chị Tý đã cho là muộn điều này cho thấy sự khát khao mong đợi khách của chị Tý
Ghi nhớ: Ngữ cảnh là bối cảnh ngôn ngữ làm cơ sở cho việc sử dụng từ ngữ và tạo lập lời nói, đồng thời làm căn cứ để lĩnh hội thấu đáo lời nói
2. Các nhân tố của ngữ cảnh
Ngữ cảnh gồm: nhân vật giao tiếp, bối cảnh rộng và hẹp, thực hiện được đề cập đến, văn cảnh
3. vai trò của ngữ cảnh
- Đối với người nói người viết: ngữ cảnh là cơ sở để dùng từ, đặt câu và kết hợp từ ngữ
- Đối với người nghe, người đọc: ngữ cảnh là căn cứ để lĩnh hội câu văn, hiểu được nội dung ý nghĩa của văn bản, lời nói
B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI
Kiến thức thú vị
Luyện tập
Bài tập 1: Trang 106 sgk ngữ văn 11
Căn cứ vào ngữ cảnh (hoàn cảnh sáng tác), hãy phân tích những chi tiết được miêu tả trong hai câu thơ sau:
Tiếng phong hạc phập phồng hơn mươi tháng, trông tin quan như trông trời hạn trông mưa; mùi tính chiên vấy vá đã ba năm, ghét hói mọi như nhà nông ghét cỏ.
Bữa thấy bòng bong che trắng lốp, muốn tới ăn gan; ngày xem ống khói chạy đen sì, muốn ra cắn cổ.
(Nguyễn Đình Chiểu, Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc)
Câu 2: Trang 106 sgk ngữ văn 11 tập 1
Xác định hiện thực được nói đến trong hai câu sau:
Đêm khuya văng vẳng trống canh dồn
Trơ cái hồng nhan vớ nước non
(Hồ Xuân Hương- Tự tình)
Câu 3: Trang 106 sgk ngữ văn 11 tập 1
Vận dụng hiểu biết về ngữ cảnh để lý giải những chi tiết cụ thể hình ảnh bà Tú trong bài thơ Thương Vợ của Tú Xương.
Câu 4:Trang 106 sgk ngữ văn 11 tập 1
Đọc những câu thơ sau trong bài thơ Vịnh khoa thi Hương của Tú Xương và cho biết những yếu tố nào của ngữ cảnh đã chi phôi nội dung của những câu thơ đó
Nhà nước ba năm mở một khoa
Trường Nam thi lẫn với trường Hà
Lọng cắm rợp trời quan sứ đến
Váy lê quét đất mụ đầm ra.
Câu 5: Trang 106 sgk ngữ văn 11 tập 1
Trên đường đi, hai người không quen biết gặp nhau một người hỏi: “Thưa bác, bác có đồng hồ không ạ?”. Trong ngữ cảnh đó, câu hỏi cần được hiểu như thế nào? nhằm mục đích gì?
Phần tham khảo mở rộng
Câu 1: Trình bày những nội dung chính trong bài: "Ngữ cảnh". Bài học nằm trong chương trình ngữ văn 11 tập 1.
Xem thêm bài viết khác
- Anh/chị hãy chỉ ra những yếu tố mang tính quy phạm và sự sáng tạo của tính quy phạm ở bài Câu cá mùa thu. Anh/chị hãy chỉ ra những yếu tố mang tính quy phạm và sự sáng tạo của tính quy phạm ở bài Câu cá mùa thu
- Ý nghĩa nhan đề đoạn trích “Hạnh phúc của một tang gia” của Vũ Trọng Phụng
- Vận dụng hiểu biết về ngữ cảnh để lý giải những chi tiết cụ thể hình ảnh bà Tú trong bài thơ Thương Vợ của Tú Xương.
- Phân tích nhân vật Huấn Cao
- Giá trị nội dung và nghệ thuật trong Chí Phèo
- Tự chọn một đề tài (một danh ngôn hoặc một thành ngữ, tục ngữ có nội dung so sánh chẳng hạn: một kho vàng không bằng một nang chữ) để viết đoạn văn so sánh.
- Những nội dung chính trong quan điểm nghệ thuật của Nam Cao?
- Quang cảnh trong phủ chúa được miêu tả như thế nào? Cung cách sinh hoạt trong phủ chúa ra sao? Thái độ của tác giả?
- Nội dung chính bài Bài ca ngất ngưởng
- Học giải thích nội dung và chỉ ra sự liên kết ý nghĩa của sáu câu thơ: Không học được ông tiên phép ngủ Trèo non, lội suối, giận khôn vơi! – Xưa nay, phường danh lợi – Tất tả trên đường đời – Đầu gió hơi men thơm quán rượu Người say vô số, tỉnh bao ng
- Anh (chị) hãy phân tích cảnh "đám ma gương mẫu".
- Hai câu kết nói lên tâm sự gì của tác giả?