Khoa học xã hội 6 bài 12: Trái đất và các chuyển động của trái đất

B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI

Kiến thức thú vị

A. Hoạt động hình thành kiến thức

Quan sát hình 1, liên hệ kiến thức đã học và cho biết:

• Trái đất ở vị trí thứ mấy trên hệ Mặt trời, tình từ Mặt trời ra
• Vì sao Trái đất có ngày và đêm

=> Xem hướng dẫn giải

B, Hoạt động hình thành kiến thức

1. Nhận xét kích thước của trái đất

Quan sát hình 1 và 2 hãy:

• Cho biết độ dài của bán kính Trái Đất và đường Xích đạo
• Nhận xét về hình dạng và kích thước của Trái đất

=> Xem hướng dẫn giải

2. Tìm hiểu vận động tự quay quanh trục của Trái đất và hệ quả

a. Vận động tự quay quanh trục của Trái đất

Quan sát hình 3 liên hệ với sự hiểu biết của mình, hãy cho biết:

• Trục của trái đất nghiêng hay đứng
• Trái đất tự quay quanh trục theo hướng nào?
• Thời gian trái đất tự quay một vòng quanh trục trong một ngày đêm được quy ước là bao nhiêu giờ.

=> Xem hướng dẫn giải

b. Hệ quả vận động tự quay quanh trục của Trái đất:

Ngày đêm kế tiếp nhau, giờ trên trái đất

Đọc đoạn hội thoại, thông tin dưới đây, trao đổi và cho biết ( trang 83):

• Nguyên nhân của hiện tượng ngày đêm kế tiếp nhau trên trái đất
• Thế nào là giờ khu vực. giờ được tính theo giờ gốc được gọi là gì?
• Khi khu vực giờ gốc là 2 giờ thì Hà Nội là mấy giờ?

=> Xem hướng dẫn giải

Sự lệch hướng chuyển động của các vật:

Đọc thông tin quan sát hình 5 hãy:

• Cho biết nửa cầu Bắc, các vật chuyển động theo hướng từ P đến N và từ O đến S bị chênh lệch về phía bên phải hoặc phía bên trái so với hướng chuyển động
• Nêu nguyên nhân của hiện tượng trên

=> Xem hướng dẫn giải

3. Tìm hiểu chuyển động quanh Mặt Trời của Trái đất và hệ quả

Quan sát hình 6, đọc thông tin dưới đây và nhận xét về:

• Hướng chuyển động và quỹ đạo chuyển động của trái đất quanh mặt trời
• Thời gian trái đất chuyển động một vòng quanh mặt trời
• Hướng nghiêng và độ nghiêng của trục Trái đất ở các vị trí: xuân phân, hạ chí, thu phân và đông chí

=> Xem hướng dẫn giải

b. Hệ quả chuyển động quay quanh mặt trời của Trái đất

Hiện tượng các mùa

Đọc thông tin dưới đây và trả lời câu hỏi:

• Vì sao trong khi chuyển động quanh mặt trời, có lúc Trái đất ngả nửa cầu Bắc về phía mặt trời, có lúc ngả nửa cầu Nam về phía mặt trời
• Các nửa cầu lần lượt ngả về phía mặt trời làm xuất hiện hiện tượng gì trên trái đất?
• Khi nào nửa cầu Bắc có mùa nóng và khi nào nửa cầu Bắc có mùa lạnh

=> Xem hướng dẫn giải

Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn theo mùa ở các vĩ độ khác nhau trên trái đất

Đọc thông tin, quan sát hình 7 và cho biết:

• Khi nào nửa cầu Bắc và nửa cầu Nam ngả về phía Mặt trời nhiều nhất? Khi đó ánh sáng mặt trời chiếu thẳng góc vào mặt đất ở vĩ tuyến nào?
• Trong ngày đông chó và hạ chí nửa cầu nào có ngày dài hơn đêm. Nhận xét độ dài ngày, đêm tại các địa điểm trên chí tuyến Bắc và vùng cực Bắc; chí tuyến Nam và vùng cực Nam

=> Xem hướng dẫn giải

C. Hoạt động luyện tập

Vẽ và hoàn thành nội dung hai sơ đồ dưới đây:

=> Xem hướng dẫn giải

D-E. Hoạt động vận dụng - Tìm tòi mở rộng

1. Quan sát hình 8 và liên hệ kiến thức đã học, hãy cho biết Đại hội thể thao mùa Đông được tổ chức tại thành phố Sochi của nước Nga khai mạc vào lúc 7 giờ tối ngày 7 tháng 2 năm 2014 (giờ Mat-xcơ-va), khi đó ở Hà Nội và Luân Đôn là mấy giờ.

=> Xem hướng dẫn giải

2. Trao đổi với người thân về câu tục ngữ “Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng, ngày tháng 10 chưa cười đã tối”. Vì sao có hiện tượng đó?

=> Xem hướng dẫn giải