Bài 4: Phong trào công nhân và sự ra đời của chủ nghĩa Mác
Phong trào đấu tranh của công nhân vào nửa đầu thế kỉ XIX có những bước tiến mới. Trên cơ sở phong trào công nhân chủ nghĩa Mác ra đời với “ Tuyên ngôn của Đảng Cộng Sản” có ý nghĩa rất quan trọng. Và sau đây mời các bạn cùng đến với bài học “phong trào công nhân và sự ra đời của chủ nghĩa Mác”.
A. Kiến thức trọng tâm
I. Phong trào công nhân nửa đầu thế kỉ XIX
1. Phong trào đập phá máy móc và bãi công.
* Nguyên nhân: Công nghiệp phát triển , giai cấp tư sản thu nhiều lợi nhuận, công nhân làm việc 14,16 giờ/ ngày,điều kiện ăn ở tồi tàn ,đàn bà trẻ em cũng làm việc nặng nhọc lương thấp =>Do sự bóc lột nặng nề của giai cấp tư sản.
* Hình thức đấu tranh: Đập phá máy móc, đốt công xưởng và tiến bộ hơn, họ bãi công đòi tăng lương giảm giờ làm, đoàn kết thành công đoàn.
2. Phong trào công nhân trong những năm 1830 – 1840
- Từ những năm 30 – 40 của thế kỉ XIX, giai cấp công nhân đã lớn mạnh, tiến hành đấu tranh chính trị, trực tiếp chống lại giai cấp tư sản.
- Các cuộc đấu tranh tiêu biểu:
Năm | Nơi diễn ra | Lực lượng đấu tranh | Hình thức đấu tranh | Mục tiêu đấu tranh |
1831 – 1834 | Li – ông (Pháp) | Công nhân dệt | Khởi nghĩa vũ trang | - Đòi thiết lập chế độ cộng hòa - Tăng lương, giảm giờ làm |
1844 | Sơ – lê – din (Đức) | Công nhân dệt | Khởi nghĩa vũ trang | - Chống sự hà khắc của chủ xưởng và điều kiện lao động tồi tệ |
1839 đến 1847 | Anh | Công nhân và các tầng lớp lao động khác | Mít tinh, biểu tình có tổ chức | - Đòi quyền phổ thông bầu cử - Tăng lương, giảm giờ làm |
Nhận xét | Chủ yếu là công nhân | Đấu tranh quyết liệt | - Đấu tranh kinh tế + chính trị - Đấu tranh chính trị rõ nét. |
* Ý nghĩa: Đánh dấu sự trưởng thành của phong trào công nhân, tạo tiền đề cho sự ra đời của lí luận cách mạng.
II. Sự ra đời của chủ nghĩa Mác
1. Các Mác và Enghen
- Các Mác sinh tại Đức , năm 1843 sang Pa ri tham gia phong trào CM Pháp.
- F. Ang ghen sinh tại Đức năm 1820 sang Anh viết Tình cảnh giai cấp công nhân Anh.
- Hai ông quyết tâm chống giai cấp tư sản giải phóng công nhân.
2. Đồng minh những người Cộng sản và Tuyên ngôn của đảng cộng sản (2/1848)
* Ra đời trong hòan cảnh: chủ nghĩa tư bản phát triển , giai cấp vô sản bị bóc lột , cuộc đấu tranh của vô sản bị thất bại , yêu cầu cấp thiết phải có một lý luận khoa học.
* Nội dung:
- Lời mở đầu : mục đích và nguyện vọng của người cộng sản .
- Quy luật phát triển của xã hội lòai ngưới là sự thắng lợi của chủ nghĩa xã hội :
- GCVS là lực lượng lật đổ chế độ tư bản và xây dựng chế độ xã hội chủ nghĩa
- Vô sản tất cả các nước đoàn kết lại.
* Ý nghĩa:
- Đây là văn kiện quan trọng nhất của chủ nghĩa xã hội khoa học .
- Đánh dấu sự ra đời cả chủ nghĩa.
3. Phong trào công nhân từ năm 1848 đến năm 1870. Quốc tế thứ nhất.
a. Hoàn cảnh :
- Công nhân cũng đã đoàn kết và trưởng thành trong đấu tranh .
- 23-6-1848 công nhân và nhân dân lao động Pa ri khởi nghĩa , bị đàn áp
- Đức : công nhân và thợ thủ công nổi dậy chống phong kiến .
b. Quốc tế thứ nhất:
* Sự thành lập: 28-9-1864 Hội Liên Hiệp Lao động Quốc tế – Quốc tế thứ nhất thành lập tại Luân Đôn , Mác được cử vào ban lãnh đạo .
* Hoạt động từ 1864-1870:
- Quốc Tế thứ nhất truyền bá học thuyết Mác
- Quốc Tế thứ nhất là trung tâm đòan kết , tổ chức lãnh đạo phong trào công nhân quốc tế đấu tranh giành thắng lợi 1864- 1870 .
* Vai trò của Mác :
- Chuẩn bị tổ chức ,văn kiện , lãnh đạo đại hội , lập Quốc Tế thứ nhất .
- Đứng đầu ban lãnh đạo , đưa quốc tế I chống tư tưởng sai lệch thông qua nghị quyết đúng đắn .
* Vai trò của Quốc Tế thứ nhất:
- Truyền bá học thuyết Mác .
- Đấu tranh chống tư tưởng sai lệch
- Thúc đẩy phong trào công nhân phát triển .
B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI
Kiến thức thú vị
HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI GIỮA BÀI HỌC
Câu 1: Vì sao giới chủ lại thích sử dụng lao động trẻ em?
Câu 2: Vì sao trong cuộc đấu tranh chống tư sản, công nhân lại đập phá máy móc?
Câu 3: Trình bày các sự kiện chủ yếu về phong trào công nhân trong những năm 1830 – 1840?
Câu 4: Nêu điểm giống nhau trong tư tưởng Các Mác và Ăng – ghen?
Câu 5: “Tuyên ngôn của Đảng Cộng Sản” ra đời trong hoàn cảnh nào? Nội dung chủ yếu của nó?
Câu 6: Phong trào công nhân từ sau cách mạng 1848 – 1849 đến năm 1870 có nét gì nổi bật?
Câu 7: Nêu vai trò của C. Mác trong việc thành lập Quốc tế thứ nhất?
HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI CUỐI BÀI HỌC
Câu 1: Trình bày đôi nét về tiểu sử ( hoặc giới hạn ở công lao, tình bạn) của C.Mác và Ph. Ăng ghen?
Câu 2: Trình bày vai trò của Quốc tế thứ nhất đối với phong trào công nhân quốc tế?
=> Trắc nghiệm lịch sử 8 bài 4: Phong trào công nhân và sự ra đời của chủ nghĩa Mác
Xem thêm bài viết khác
- Lịch sử 8: Đề kiểm tra học kỳ 2 (Đề 3)
- Lịch sử 8: Đề kiểm tra học kỳ 2 (Đề 6)
- Qua bảng thống kê trên, em có nhận xét gì về tình hình sản xuất công nghiệp của ba nước Anh, Pháp, Đức.
- Nội dung chủ yếu của chính sách kinh tế mới. Chính sách này đã tác động như thế nào đến tình hình nước Nga?
- Em có nhận xét gì về phong trào đấu tranh chống thực dân Pháp ở các nước Đông Dương?
- Vì sao các đề nghị cải cách ở Việt Nam cuối thế kỉ XIX không thực hiện được?
- Bài 7: Phong trào công nhân quốc tế cuối thế kỉ XIX – Đầu thế kỉ XX.
- Bài 8: Sự phát triển của kĩ thuật, khoa học, văn học và nghệ thuật thế kỉ XVIII – XIX
- Bài 16: Liên Xô xây dựng chủ nghĩa xã hội ( 1921 -1941)
- Lịch sử 8: Đề kiểm tra học kỳ 2 (Đề 1)
- Nêu đặc điểm của chủ nghĩa đế quốc Nhật Bản Ôn tập Lịch sử 8
- Trình bày diễn biến và kết quả của cuộc CM Hà Lan?