Soạn văn 7 bài Luyện nói: Phát biểu cảm nghĩ về tác phẩm văn học trang 154

Bài học giúp ta luyện tập cách phát biểu cảm nghĩ về một tác phẩm văn học trong chương trình. KhoaHoc xin tóm tắt những kiến thức trọng tâm và hướng dẫn soạn văn chi tiết các câu hỏi. Mời các bạn cùng tham khảo.

A. Kiến thức cơ bản

I. Chuẩn bị ở nhà

Cho đề bài: Phát biểu cảm nghĩ về một trong hai bài thơ của Chủ tịch Hồ Chí Minh: Cảnh khuya, Rằm tháng Giêng

1. Tìm hiểu đề và tìm ý

a) Đọc bài thơ, em hình dung, tưởng tưởng khung cảnh thiên nhiên và tình cảm của tác giả Hồ Chí Minh như thế nào?

b) Chi tiết nào làm em chú ý và hứng thú? Vì sao?

c) Qua bài thơ, em hiểu tác giả Hồ Chí Minh là một người như thế nào?

Trả lời

a) Đọc bài thơ, em hình dung và tưởng tượng:

Bài thơ Cảnh khuya

• Khung cảnh thiên nhiên: Không gian yên tĩnh của đêm tối nơi núi rừng; âm thanh tiếng suối vang vọng trong trẻo như tiếng hát; trăng đã lên cao, phủ ánh sáng xuống khắp mọi nơi, xuyên qua tán lá tạo thành những bông hoa tròn xoe dưới đất.
• Tình cảm của tác giả: Yêu thiên nhiên, hòa mình vào thiên nhiên; nỗi suy tư, trăn trở của vị lãnh tụ với vận mệnh của non sông, đất nước.

Bài thơ Rằm tháng Giêng

• Khung cảnh thiên nhiên: Đêm trăng rằm khi tiết trời đã vào xuân; dòng sông mênh mông với con thuyền lênh đênh theo dòng nước;
• Tâm trạng của tác giả: Yêu thiên nhiên, sự tinh tế và nhạy cảm trong cảm nhận của người thi sĩ; tình yêu nước sâu đậm của Bác.

b) Chi tiết làm em chú ý và thấy hứng thú:

• Cảnh khuya: "trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa" => Hình ảnh giàu sức gợi với điệp từ lồng được nhắc lại tới 2 lần trong cùng một câu thơ tạo nên những liên tưởng ghép về khung cảnh thiên nhiên. Ánh trăng chiếu xuống mặt đất, lồng vào tán cây cổ thụ sừng sững trong rừng, ánh trăng chiếu xuống những bông hoa trên mặt đất khiến chúng trở nên lung linh, huyền ảo hay chính ánh trăng xuyên qua tán lá tạo thành những bông hoa? Dù hiểu theo cách nào thì ánh trăng cũng quấn quít, đan lồng vào với bóng cổ thụ, với những đóa hoa còn ngậm sương tạo nên không gian vừa yên tĩnh, vừa đẹp đến lặng người.
  
• Rằm tháng Giêng: "Khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền" => Không gian như được mở ra mênh mông bởi từ "ngân". Đêm đã về khuya, việc quân vừa mới bàn bạc xong cũng là lúc trăng đã lên cao vút. Ánh trăng chiếu xuống biến con thuyền tràn ngập ánh trăng, như được dát một lớp vàng mỏng. Khung cảnh trở nên mơ hồ, huyền ảo....

c) Qua bài thơ, em hiểu tác giả Hồ Chí Minh là một người nghệ sĩ yêu thiên nhiên, tâm hồn nhạy cảm, tự do nhưng đồng thời Người cũng là một người chiến sĩ cách mạng với ý chí kiến cường, một vị lãnh tụ vĩ đại với tấm lòng yêu nước sâu nặng.

2. Dàn bài

a) Mở bài: Giới thiệu về bài thơ và cảm nghĩ chung của em

b) Nêu cảm nghĩ của em:

- Cảm nhận, tưởng tượng về hình tượng thơ trong tác phẩm

- Cảm nghĩ về từng chi tiết (theo thứ tự trước sau)

- Cảm nghĩ về tác giả của bài thơ

c) Kết bài: Tình cảm của em đối với bài thơ

3. Gợi ý chuẩn bị đoạn văn nói

a) Mở bài:

Có thể tham khảo những cách mở bài sau:

- Giới thiệu tác phẩm:

+ Cảnh khuya (hay Rằm tháng Giêng) là một bài thơ...

+ Cảnh khuya được Bác Hồ sáng tác vào thời kì...

- Giới thiệu ấn tượng, cảm xúc của mình:

+ Đọc bài Cảnh khuya, em thấy bức tranh thiên nhiên hiện ra trong tâm trí...

+ Bài Cảnh khuya thật thú vị...

b) Thân bài

- Chuẩn bị đoạn văn nêu cảm nhận chung về hình ảnh trong bài (phong cảnh, tâm hồn)

- Chuẩn bị đoạn văn nêu cảm nghĩ theo từng câu thơ. Ở đây nên vận dụng các biện pháp liên tưởng, tưởng tượng, so sánh...

c) Kết bài:

Có thể kết bài theo những cách sau (hoặc nghĩ thêm cách khác):

- Bài thơ cho ta thấy Bác Hồ là một nhà cách mạng, một nhà thơ...

- Qua bài thơ, ta thấy Bác Hồ là một con người lạc quan, yêu đời...

- Đọc bài thơ, ta thấy Bác Hồ là một nghệ sĩ biết yêu cái đẹp và sáng tạo cái đẹp cho đời...

=> Tham khảo thêm các bài viết

II. Thực hành trên lớp