Soạn văn bài: Uy-lít-xơ trở về
Hô-me-rơ trở về là đoạn trích về cảnh hai vợ chồng đoàn tụ sau 20 năm xa cách. Hô-me-rơ đã khắc họa vẻ đẹp trí tuệ và tâm hồn của Uy-lít-xơ và Pê-nê-lốp. KhoaHoc sẽ tóm tắt những kiến thức trọng tâm và hướng dẫn soạn văn chi tiết các câu hỏi của bài. Mời các bạn cùng tham khảo.
A. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
1. Sử thi
- Sử thi là thể loại tự sự bằng thơ ca ngợi ca các anh hùng xuất hiện trong các sự kiện quan trọng có ý nghĩa sống còn trong buổi đầu dựng nước của lịch sử dân tộc.
- Đề tài của sử thi là các quan hệ thị tộc là các cuộc đấu tranh giành giật đất đai, tranh chiếm người đẹp, giành giật phụ nữ giữa những người trong bộ lạc khác nhau.
- Sử thi chịu ảnh hưởng của thế giới quan thần linh chủ nghĩa bởi lẽ nó là sự nối tiếp thần thoại, nó bước từ thế giới thần linh sang thế giới con người, nó tạo ra cái nhìn mầu sắc thần kì bao quanh nhân vật sử thi.
- Sử thi Hi Lạp với kết tinh cao nhất là sử thi Hô-me-rơ thành tựu quan trọng của ánh sáng tạo tinh thần Hi Lạp.
2. Tóm tắt đoạn trích
Sau khi hạ được thành Tơ-roa, Uy-lít-xơ “hồi quân” trở về quê hương. Chàng phải lênh đênh góc biển chân trời mười năm đằng đẵng mà vẫn chưa về tới quê nhà. Chàng bị nữ thần Ca-líp-xô, vì yêu chàng nên cầm giữ. Cảm thương số phận Uy-lít-xơ, thần Dớt sai Héc-mét đến lệnh cho Ca-líp-xô phải để chàng đi. Bị bão đánh chìm bè, chàng dạt vào xứ Phê-a-ki, được công chúa Nô-xi-ca yêu và nhà vua tiếp đãi tử tế. Theo ý nhà vua, Uy-lít-xơ kể lại những chuyện li kì, mạo hiểm trên bước đường gian truân phiêu bạt của mình cùng đồng đội : chuyện thoát khỏi xứ sở những tên khổng lồ một mắt, chuyện thoát khỏi tiếng hát đầy quyến rũ của các nàng tiên cá Xi-ren nguy hiểm,… Cảm phục, nhà vua cho thuyền đưa chàng về quê hương I-tác. Về đến nhà, chàng giả dạng người hành khất nên Pê-nê-lốp, vợ chàng, không nhận ra. Để trả lời sự thúc ép của bọn cầu hôn, Pê-nê-lốp thách ai giương được chiếc cung của Uy-lít-xơ và bắn một phát xuyên qua mười hai chiếc vòng rìu thì sẽ lấy người đó. Tất cả bọn cầu hôn đều thất bại, Uy-lít-xơ xin được bắn và chàng đã thắng. Nhân cơ hội đó, cha con chàng trừng trị bọn cầu hôn cùng những gia nhân phản bội.
B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI
Kiến thức thú vị
Câu 1 (Trang 52 – SGK) Đoạn trích “Uy – lít – xơ trở về” có thể chia làm mấy đoạn? Nêu nội dung của mỗi đoạn.
Câu 2 (Trang 52 – SGK) Tâm trạng Uy-lít-xơ khi trở về gặp vợ biểu hiện như thế nào? Cách ứng xử của chàng bộc lộ phẩm chất gì?
Câu 3 (Trang 52 – SGK) Vì sao Pê-nê-lốp “rất đỗi phân vân’’? Việc chọn cách thử “bí mật chiếc giường’’ cho thấy vẻ đẹp gì về trí tuệ và tâm hồn của chàng?
Câu 4 (Trang 52 – SGK) Cách kể của Hô-me-rơ qua đoạn trích tạo ra hiệu quả gì ? Biện pháp nghệ thuật nào thường được sử dụng để khắc họa phẩm chất nhân vật ? Biện pháp nghệ thuật nào được sử dụng ở khổ cuối của đoạn trích (“Dịu hiền… buôn rời’’).
Luyện tập
Bài tập 1: trang 52 sgk Ngữ Văn 10 tập một
Đoạn trích trên đây thường được gọi là "cảnh nhận mặt bằng phép thử bí mật của chiếc giường " và là một trong những sự kiện làm nổi bật tình huống đoàn viên. Học sinh có thể tự tổ chức biểu diễn cảnh này (theo hình thức kịch) khắc họa sâu thêm hoàn cảnh cũng như hành động của các nhân vật.
Bài tập 2: trang 52 sgk Ngữ Văn 10 tập hai
Nhập vai Uy-lit-xơ, anh (chị) hãy kể lại cảnh nhận mặt ấy.
Phần tham khảo mở rộng
Câu 1: Hãy nêu ngắn gọn những nội dung chính và chi tiết kiến thức trọng tâm bài học "Uy-lít-xơ trở về"
Câu 2: Giá trị nội dung và nghệ thuật trong "Uy-lít-xơ trở về"
Xem thêm bài viết khác
- Nội dung chính bài dung chính bài Lập dàn ý bài văn tự sự
- Giá trị nội dung và nghệ thuật trong Tỏ lòng (Thuật hoài)
- Hãy vẽ sơ đồ các bộ phận và sự phát triển của văn học Việt Nam
- Anh chị cảm nhận như thế nào về sức mạnh của quân dân nhà Trần qua câu thơ “Ba quân khí mạnh nuốt trôi trâu"?
- Phân tích bài thơ Tỏ lòng của Phạm Ngũ Lão
- Tìm năm bài ca dao mở đầu bằng “Thân em như…’’ và phân biệt sắc thái ý nghĩa của chúng
- Hãy phân tích cả hai truyện cười (Tam đại con gà và Nó phải bằng hai mày) để làm rõ những đặc trưng của thể loại truyện ngắn
- Hai câu thơ cuối cho ta hiểu tấm lòng của Nguyễn Trãi đối với người dân là gì? Âm điệu câu thơ lục ngôn kết thúc bài thơ khác âm điệu những câu thất ngôn như thế nào?
- Hãy phân tích để làm rõ vẻ đẹp độc đáo của hình ảnh nghệ thuật chiếc cầu dải yếm
- Nội dung chính bài Phong cách ngôn ngữ sinh hoạt ( Tiếp theo)
- Nội dung chính bài Khái quát văn học Việt Nam từ thế kỉ X đến hết thế kỉ XIX
- Xác định mối quan hệ giữa bốn câu thơ đầu và bốn câu thơ cuối. Mối quan hệ của cả bài thơ với nhan đề “Thu hứng”.