Soạn văn bài: Từ tượng hình, từ tượng thanh

  • 1 Đánh giá

Từ tượng hình là từ gợi tả hình ảnh, dáng vẻ, trạng thái của sự vật. Từ tượng thanh là mô phỏng âm thanh của tự nhiên, con người. KhoaHoc sẽ tóm tắt những kiến thức trọng tâm và hướng dẫn soạn văn chi tiết các câu hỏi của bài. Mời các bạn cùng tham khảo.

A. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM

I, Đặc điểm, công dụng

Đọc các đoạn trích sau và trả lời câu hỏi:

Mặt lão đột nhiên co rúm lại. Những vết nhăn xô lại với nhau, ép cho nước mắt chảy ra. Cái đầu lão nghẹo về một bên và cái miệng móm mém của lão mếu như con nít. Lão hu hu khóc...
Này ! Ông giáo ạ ! Cái giống nó cũng khôn ! Nó cứ làm in như nó trách tôi ; nó kêu ư ử, nhìn tôi như muốn bảo tôi rằng : "A ! Lão già tệ lắm ! Tôi ăn ở với lão như thế mà lão xử với tôi như thế này à ?"
Tôi ở nhà Binh Tư về được một lúc lâu thì thấy những tiếng nhốn nháo ở bên nhà lão Hạc. Tôi mải mốt chạy sang. Mấy người hàng xóm đến trước tôi đang xôn xao ở trong nhà. Tôi xồng xộc chạy vào. Lão Hạc đang vật vã ở trên giường, đầu tóc rũ rượi, quần áo xộc xệch, hai mắt long sòng sọc.

Câu hỏi:

  • Trong các từ in đậm trên, những từ ngữ nào gợi tả hình ảnh, dáng vẻ, trạng thái của sự vật những từ ngữ nào mô phỏng âm thanh của tự nhiên, con người
  • Những từ nào gợi tả hình ảnh, dáng vẻ, trạng thái hoặc mô phỏng âm thanh như trên có tác dụng gì trong văn miêu tả và tự sự

Trả lời:
a. Đoạn trích Lão Hạc của Nam Cao có những từ gợi tả hình ảnh, dáng vẻ, hoạt động trảng thái của sự vật, những từ mô phỏng âm thanh của tự nhiên, con người:

  • Móm mém, xồng xộc, vật vã, rũ rượi, xộc xệch, sòng sọc – đó là những từ tượng hình.
  • Hu hu, ư ử – đó là những từ tượng thanh.

b. Những từ ngữ gợi tả hình ảnh, dáng vẻ, hoạt động hoặc mô phỏng âm thanh rất có tác dụng trong văn miêu tả, tự sự. Các từ này gợi ra những cảm xúc, suy nghĩ hoặc tưởng tượng, hình dung ra sự vật mà nhà văn và tác phẩm muốn diễn tả.

II. Ghi nhớ

  • Từ tượng hình là từ gợi tả hình ảnh, dáng vẻ, trạng thái của sự vật. Từ tượng thanh là mô phỏng âm thanh của tự nhiên, con người.
  • Từ tượng thanh, từ tượng hình gợi ra được hình ảnh, âm thanh cụ thể, sinh động, có giá trị biểu cảm cao, thường được dùng trong văn miêu tả và tự sự.

B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI

Câu 1 (Trang 49 SGK) Tìm từ tượng hình, từ tượng thanh trong những câu sau (trích từ Tắt đèn của Ngô Tất Tố):

  • Thằng Dần vục đầu vừa thổi vừa húp soàn soạt. Chị Dậu rón rén bưng một cái bát lớn đến chỗ chồng nằm.
  • Vừa nói hắn vừa bịch luôn vào ngực chị Dậu mấy bịch rồi lại sấn đến để trói anh Dậu.
  • Cai lệ tát vào mặt chị một cái đánh bốp, rối hắn cứ nhảy vào cạnh anh Dậu.
  • Rồi chị túm lấy cổ hắn, ẩn dúi ra cửa. Sức lẻo khoẻo của anh chàng nghiện không kịp với sức xô đẩy của người đàn bà lực điền, hắn ngã chỏng quèo trên mặt đất, miệng vẫn nham nhảm thét trói vợ chồng kẻ thiếu sưu.

=> Xem hướng dẫn giải

Câu 2 (Trang 50 SGK) Tìm ít nhất năm từ tượng hình gợi tả dáng đi của người.

=> Xem hướng dẫn giải

Câu 3 (Trang 50 SGK) Phân biệt ý nghĩa của các từ tượng thanh tả tiếng cười: cười ha hả, cười hì hì, cười hô hố, cười hơ hớ.

=> Xem hướng dẫn giải

Câu 4 (Trang 50 SGK) Đặt câu với các từ tượng hình, tượng thanh sau đây: lắc rắc, lã chã, lấm tấm, khúc khuỷu, lập loè, tích tắc, lộp bộp, lạch bạch, ồm ồm, ào ào.

=> Xem hướng dẫn giải

Câu 5 (Trang 50 SGK) Sưu tầm một bài thơ có sử dụng các từ tượng hình, tượng thanh mà em cho là hay.

=> Xem hướng dẫn giải

Phần tham khảo mở rộng

Câu 1: Trình bày những nội dung chính trong bài: " Từ tượng hình, từ tượng thanh". Bài học nằm trong chương trình ngữ văn 8 tập 1

=> Xem hướng dẫn giải

Phần mở rộng

Viết một đoạn văn ngắn có sử dụng từ tượng hình và từ tượng thanh. Hãy chỉ ra từ tượng hình và chỉ ra các từ tượng hình đó.

=> Xem hướng dẫn giải

Viết một đoạn văn ngắn có sử dụng từ tượng hình. Chỉ ra các từ tượng hình đó.

=> Xem hướng dẫn giải


  • 35 lượt xem
Cập nhật: 07/09/2021