Bài 9: Nhật Bản (Tự nhiên, dân cư và tình hình phát triển kinh tế)
Nhật Bản là quốc gia quần đảo, nghèo tài nguyên khoáng sản, dân cư cần cù. Từ giữa thập niên 50 của thế kỉ XX, Nhật Bản đã nhanh chóng phát triển thành một cường quốc kinh tế. Để hiểu rõ về đất nước : mặt trời mọc”, chúng ta sẽ đến với bài “Nhật Bản” tiết 1 tìm hiểu về tự nhiên, dân cư và tình hình phát triển kinh tế.
A. Kiến thức trọng tâm
- Diện tích: 378 nghìn km2
- Dân số: 127,7 triệu người ( năm 2005)
- Thủ đô: Tô ki ô
I. Điều kiện kinh tế
1. Vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ
- Nhật Bản là một quần đảo nằm ở Đông Á
- Lãnh thổ kéo dài theo hướng vòng cung với 4 đảo lớn: Hôn su, Kiu xiu, Sicôcư, Hôccaiđô.
Thuận lợi:
- Giao lưu với các nước trong khu vực và thế giới bằng đường biển, thuộc khu vực kinh tế sôi động.
- Phát triển tổng hợp kinh tế biển.
Khó khăn:
- Tiếp thu KH-KT muộn hơn so với các nước châu Âu.
- Thuộc vành đai lửa Thái Bình Dương nên có nhiều bất ổn (động đất, núi lửa, sóng thần…) ảnh hưởng tới kinh tế.
2. Đặc điểm tự nhiên:
- Khí hậu: thuộc khí hậu gió mùa, mưa nhiều. Phía Bắc có khí hậu ôn đới, phía Nam khí hậu cận nhiệt => Đa dạng cây trồng, vật nuôi.
- Nghèo khoáng sản, chỉ có than, đồng
II. Dân cư
- Đông dân, tập trung ven biển
- Tốc độ gia tăng dân số thấp và đang giảm dần
- Người lao động cần cù, làm việc tích cực, tự giác và trách nhiệm cao.
- Giáo dục được chú ý đầu tư.
- Tỉ lệ người già ngày càng cao.
III. Tình hình phát triển kinh tế.
- Trước năm 1973: Kinh tế Nhật Bản suy sụp nghiêm trọng.
- 1952 khôi phục ngang mức trước chiến tranh.
- 1955-1973: phát triển tốc độ cao.
- Sau năm 1973: Tốc độ tăng trưởng kinh tế chậm
- Hiện nay, Nhật Bản là nước đứng thứ hai về kinh tế, tài chính trên thế giới.
B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI
Kiến thức thú vị
Câu 1: Quan sát hình 9.2 hãy nêu đặc điểm chủ yếu về địa hình, sông ngòi và bờ biển của Nhật Bản:
Câu 2: Dựa vào bảng 9.1, hãy cho biết cơ cấu dân số theo độ tuổi của Nhật Bản đang biến động theo xu hướng nào. Nếu tác động của xu hướng đó đến phát triển kinh tế - xã hội?
Câu 3: Các đặc điểm của người lao động có tác động như thế nào đến nền kinh tế xã hội Nhật Bản?
Câu 4: Dựa vào bảng 9.3, nhận xét về tình hình phát triển của nền kinh tế Nhật Bản trong giai đoạn 1990 – 2005?
Câu 5: Phân tích những thuận lợi và khó khăn của vị trí địa lí và điều kiện tự nhiên Nhật Bản đối với phát triển kinh tế.
Câu 6: Dựa vào bảng 9.3, vẽ biểu đồ đường thể hiện tốc độ tăng trưởng GDP của Nhật Bản, giai đoạn 1990 – 2005. Kết hợp với bảng 9.2 (trang 77 SGK Địa lý 11), so sánh tốc độ phát triển kinh tế Nhật Bản giai đoạn 1950-1973 và 1990-2005.
Câu hỏi: Tác dụng của cơ cấu kinh tế hai tầng đối với sự phát triển nền kinh tế Nhật Bản?
Câu hỏi: Giải thích vì sao ở Nhật Bản, ngành giao thông đường biền lại có vị tri đặc biệt trong nền kinh tế?
Xem thêm bài viết khác
- Dựa vào bảng 5.1 so sánh và nhận xét các chỉ số dân số của Châu Phi so với nhóm nước phát triển, nhóm nước đang phát triển và thế giới?
- Bài 10: Cộng hòa nhân dân Trung Hoa ( tự nhiên, dân cư và xã hội)
- Dựa vào bảng 6.1 hãy vẽ biểu đồ thể hiện số dân của Hoa Kì qua các năm. Giải thích nguyên nhân và phân tích ảnh hưởng của sự gia tăng dân số đối với phát triển kinh tế?
- Dựa vào bảng 3.1, so sánh tỉ suất gia tăng dân số tự nhiên của nhóm nước phát triển với nhóm nước đang phát triển và toàn thế giới?
- Nông nghiệp Hoa Kì hình thành nhiều ngành sản xuất chuyên canh với quy mô lớn. Giải thích sự hình thành đó? Giải Địa 11 bài 6
- Lý thuyết Địa Lí 11 bài 9 Lý thuyết Địa lý 11 bài 9
- Dựa vào hình 7.3, trình bày những liên minh, hợp tác chính của EU?
- Ngành nông nghiệp ngày càng đóng vai trò thứ yếu trong nền kinh tế Nhật Bản. Giải thích vì sao?
- Dựa vào bản đồ tự nhiên, hãy chứng minh khí hậu Ô –xtrây- li- a có sự phân hóa mạnh.
- Trình bày các biểu hiện chủ yếu của toàn cầu hóa kinh tế. Xu hướng toàn cầu hóa kinh tế dẫn đến những hệ quả gì ?
- Những nguyên nhân chủ yếu giúp cho nền kinh tế Nga phát triển từ sau năm 2000?
- Nêu đặc trưng và tác động của cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại đến nền kinh tế xã hội thế giới?