Giải bài 5 vật lí 12: Tổng hợp hai dao động điều hòa cùng phương, cùng tần số. Phương pháp giản đồ Fre-nen
Trong các bài học trước, KhoaHoc đã cùng các bạn tìm hiểu các loại dao động. Ở bài học này, KhoaHoc xin giới thiệu đến các bạn cách tổng hợp dao động điều hòa cùng phương cùng tần số. Hi vọng đây sẽ là bài học bổ ích giúp các bạn học sinh có thể nắm chắc được kiến thức cũng như vận dụng vào làm bài tập.
A. Lý thuyết
I. Vectơ quay
Ta có thể biểu diễn phương trình của một dao động điều hòa bằng một vectơ quay.
Đặc điểm:
- Gốc: Tại gốc tọa độ của trục Ox.
- Độ dài: bằng biên độ dao động,
- Hợp với trục Ox một góc bằng pha ban đầu .
II. Phương pháp giản đồ Fre-nen
Để tìm dao động tổng hợp của hai dao động điều hòa cùng phương, cùng tần số ta có thể sử dụng giản đồ Fres-nen.
Cách làm:
Xét 2 dao động điều hòa cùng phương, cùng tần số sau:
![]()
![]()

Bước 1: Biểu diễn hai li độ của hai dao động tại thời điểm ban đầu bằng hai vectơ
và $\overrightarrow{OM_{2}}$.
Bước 2: Vectơ tổng của hai vectơ
và $\overrightarrow{OM_{2}}$ là vectơ $\overrightarrow{OM}$. Đây chính là vectơ biểu diễn dao động tổng hợp.
Biên độ: ![]()
Pha ban đầu: ![]()
Nếu
(cùng pha), $n \in Z$ thì biên độ dao động là lớn nhất, $A = A_{1} + A_{2}$.
Nếu
(ngược pha), $n \in Z$ thì biên độ dao động là nhỏ nhất, $A = \left |A_{1} - A_{2} \right |$.
B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI
Kiến thức thú vị
Câu 1: SGK Vật lí 12, trang 25
Nêu cách biểu diễn một dao động điều hòa bằng một vectơ quay.
Câu 2: SGK Vật lí 12, trang 25
Trình bày phương pháp giản đồ Fre-nen để tìm dao động tổng hợp của hai dao động điều hòa cùng phương, cùng tần số.
Câu 3: SGK Vật lí, trang 25:
Nêu ảnh hưởng của độ lệch pha
đến biên độ dao động tổng hợp trong các trường hợp:
a, Hai dao động thành phần cùng pha.
b, Hai dao động thành phần ngược pha.
c, Hai dao động thành phần có pha vuông góc.
Câu 4: SGK Vật lí 12, trang 25:
Chọn đáp án đúng.
Hai dao động là ngược pha khi:
A.
.
B.
.
C.
.
D.
.
Câu 5: SGK Vật lí, trang 25:
Xét một vectơ quay
có những đặc điểm sau:
- Có độ lớn bằng hai dơn vị chiều dài.
- Quay quanh O với tốc độ góc 1 rad/s.
- Tại thời điểm t = 0, vectơ
hợp với trục Ox một góc 300.
Hỏi vec tơ quay
biểu diễn phương trình của dao động điều hòa nào?
A.
.
B.
.
C.
.
D.
.
Câu 6: SGK Vật lí 12, trang 25:
Cho hai dao động điều hòa cùng phương, cùng tần số góc
rad/s, với các biên độ:
cm, $A_{2} = \sqrt{3}$ cm và các pha ban đầu tương ứng $\varphi _{1} = \frac{\pi }{2}$ và $\varphi _{2} = \frac{5\pi }{6}$.
Tìm phương trình dao động tổng hợp của hai dao động trên.
Xem thêm bài viết khác
- Hãy giải thích rõ hơn bảng 36.1-sgk vật lí 12 trang 184
- Nêu đặc điểm của dao động duy trì
- Trong các hình sau, hình nào diễn tả đúng phương và chiều của cường độ điện trường $\overrightarrow{E}$, cảm ứng từ $\overrightarrow{B}$ và tốc độ truyền sóng $\overrightarrow{v}$ của một sóng điện từ?
- Câu 9: Điện áp tức thời giữa hai đầu của một đoạn mach xoay chiều là
- Viết công thức tính chu kì và tần số dao động riêng của mạch dao động.
- Giải vật lí 12: Bài tập 1 trang 194 sgk
- Giải câu 4 trang 74 sgk: Điện áp giữa hai đầu của một cuộn cảm thuần
- Hãy chọn câu đúng. Một con lắc đơn dao động với biên độ góc nhỏ. Chu kì của con lắc không thay đổi khi:
- Giải vật lí 12: Bài tập 1 trang 173 sgk
- Giải bài 7 vật lí 12 Sóng cơ và sự truyền sóng cơ
- Giải vật lí 12: bài tập 6 trang 169 sgk
- Giải vật lí 12: Bài tập 8 trang 173 sgk